We spraken Michiel Ritzen over zijn visie op circulair bouwen in aanloop naar de studiedag Circulair Bouwen Advanced, welke hij modereert. Een dag voor de circulaire ondernemers die zijn of haar kennis op dit onderwerp wil verbreden en verdiepen.
We vroegen Michiel wat hij denkt dat de grootste uitdagingen zijn, wat hij tijdens de studiedag zal brengen en over hoe zijn ideale circulaire wereld er uit ziet.
Wie is Michiel Ritzen?
Michiel heeft meer dan 20 jaar ervaring op het gebied van circulair bouwen. Opgedaan tijdens meerdere functies bij architectenbureaus, en onderzoeker. Momenteel is hij activiteiten leider onderzoek en senior expert circulariteit in de gebouwde omgeving bij de unit Smart Energy and Built Environment van VITO. Michiel Ritzen is technisch coördinator van het Europese H2020 onderzoeksproject ‘DRIVE 0’ en lid van de stuurgroep van het Europese H2020 onderzoeksproject ‘HOUSEFUL’, beide gericht op een circulaire gebouwde omgeving en de energietransitie.
Met de combinatie van diepgaande kennis van circulariteit en praktijkervaring streeft hij in zijn werk naar het hoogst mogelijke niveau van verlaging van milieu-impacts.
Wat zijn de belangrijkste uitdagingen op het gebied van circulair bouwen in Vlaanderen, zowel vanuit technisch als beleidsmatig oogpunt?
De grootste uitdaging, is het omschakelen van een specifieke oplossing naar een systemische verandering. Nu zijn veel circulaire oplossingen gericht op één bepaald aspect of fase in het bouwproces, zo zijn er al behoorlijk wat end-of-life circulaire concepten of design oplossingen, terwijl circulair alleen écht werkt als het hele systeem wordt betrokken.
En wat zijn de kansen?
Als we erin slagen alle knopen in het systeem goed aan elkaar te verbinden, biedt dat zowel goede kansen voor onze economie als voor het milieu. Nu is onze economie nog alleen gebaseerd op groei van consumptie, met dientengevolge grote milieu effecten. We zullen dus naar een systeem moeten gaan van prosperity in plaats van profit.
Zie je nog interessante trends of ontwikkelingen die het proces om meer circulair te gaan ondernemen zal vergemakkelijken of verbeteren?
Een van de grote enablers van de transitie naar een circulaire economie is de digitalisering, die ervoor zorgt dat vraag en aanbod van producten en diensten veel beter op elkaar afgestemd worden. Ook verwacht ik veel van de verdere uitbouw van het ETS, waardoor we steeds meer toewerken naar werkelijke beprijzing van producten en diensten.
Tijdens deze studiedag gaan we dieper in op vragen als de rol van digitale tools, de verzekerbaarheid, wetgeving, recyclage en circulair ondernemerschap.
Waarom vind jij het belangrijk dat vastgoedprofessionals zich hier meer in verdiepen en meer over te weten komen?
De bouw als sector heeft één van de grootste bijdragen aan het energie en materiaalverbruik wereldwijd. Daarnaast hebben alle partners in de bouwpraktijk een verantwoordelijkheid naar toekomstige generaties, gebouwen blijven immers generaties langs staan en in gebruik. Hierdoor zullen de bouw professionals van vandaag zich moeten richten op de wetgeving en de sociaal-maatschappelijke context van de volgende generaties.
“Op naar een systeem van prosperity in plaats van profit”
Er is inmiddels meer duidelijk over wat de nieuwe EU-klimaatwet zal gaan inhouden. Wat zal het effect hiervan zijn op de circulaire bouwwereld denk jij?
De klimaatwet richt zich puur op het verminderen van de broeikasgassen, met als doel nauwelijks meer broeikasgassen uit te stoten in 2050. Dit zal voor de bouw ook betekenen dat er veel slimmer gebouwd moet gaan worden, zodat enerzijds de energievraag voor de gebruiksfase minimaal wordt, en zodat anderzijds alle gebruikte bouwmaterialen en componenten zo lang mogelijk mee gaan, al dan niet in meerdere gebruikscycli.
Wat denk je dat er dit jaar nog moet gebeuren of veranderen?
Het is altijd wat in een glazen bol kijken om te zeggen wat er dit jaar moet gebeuren. Afgelopen jaren, met corona en de inval van Rusland in Oekraïne, heeft ons laten zien dat niet alles in onze invloedssfeer ligt, en heeft ook een aantal pijnlijke afhankelijkheden aan het licht gebracht. Ook zien we in Europa de effecten van klimaatverandering steeds sterker optreden, die ook effecten hebben op de bouwsector. Wat in mijn ogen het belangrijkste is, is het creëren van bewustzijn in de maatschappij, om zo het draagvlak van alle betrokkenen te versterken. Daarnaast dient het kennisniveau van de professionals in lijn te zijn met de ambities, zodat ze ook op het maatschappelijke draagvlak door kunnen bouwen aan circulaire oplossingen.
Tot slot, hoe ziet voor jou een optimale circulaire wereld eruit?
Voor mij is een optimale circulaire wereld gebaseerd op een op sufficiency gebaseerde maatschappij, waarin wij leven in evenwicht met draagkracht van het systeem, in plaats van dat uit te putten.
Advanced Studiedag Circulair Bouwen
Michiel Ritzen is gastdocent en moderator bij de Studiedag Circulair Bouwen Advanced dat in 2023 op 4 oktober plaats vindt in Brussel. Michiel geeft een lezing over o.a. het wetgevend kader en level(s) binnen circulair bouwen. Naast Michiel zijn de overige gastdocenten Ruben Braeken, Philippe de Brabanter, Jona Michiels, Sven de Meuter en Jeroen Vrijders. Schrijf je in voor deze studiedag en leer hoe je circulariteit nog meer kunt toepassen in jouw organisatie. Ontvang tijdens de verschillende lesblokken de tools en handvatten voor jouw eigen kennisverdieping op dit onderwerp.
Voor meer informatie en inschrijving ga je naar www.CirculairBouwenAdvanced.be.
