Zakia Khattabi
Minister van Klimaat, Leefmilieu, Duurzame Ontwikkeling en Green Deal, Federale Regering
Waar ligt volgens u de grootste uitdaging op het gebied van circulair bouwen?
KEY POINT – CIRCULAR DESIGN
De bouwsector is verantwoordelijke voor bijna 40% van alle CO2-uitstoot wereldwijd (geen BE cijfers). De productie van cement alleen al bedraagt 8% van het totaal. Deze cijfers zijn zeer hoog en vragen een bewustere aanpak van het bouwproces.
De omschakeling naar een circulaire bouweconomie is nodig en niet alleen om de uitdagingen van de klimaatsverandering aan te gaan. We moeten ook efficiënter met grondstoffen omgaan en onze impact op het milieu verminderen. Zo ligt bijvoorbeeld vandaag de nadruk nog té vaak op het energiegebruik in de operationele fase en niet bij de energie die wordt gebruikt om een gebouw te produceren.
Het ontwerpen van circulaire gebouwen zou de milieueffecten van gebouwen en de druk op natuurlijke hulpbronnen aanzienlijk kunnen verminderen. De meeste gebouwen zijn vandaag echter niet ontworpen volgens de principes van de circulaire economie. Tot nu toe worden ze ontworpen om gebouwd en gebruikt te worden, zonder er nauwelijks over na te denken hoe ze kunnen worden aangepast, heringericht of afgebroken aan het einde van hun leven.
Bijgevolg ontstaat er bij elke wijziging aan het gebouw en bij de afbraak veel afval. Dat afval wordt grotendeels gerecycleerd tot producten van lagere waarde (down-cycling), in plaats van hergebruikt of in dezelfde kringloop te worden gebracht. Hierbij wordt dan nog abstractie gemaakt van de vele gebouwen die worden afgebroken vóór ze (of hun componenten) verouderd zijn, in de zin dat ze technisch of qua veiligheid niet langer de functie zouden vervullen waarvoor ze werden gebouwd.
Gebouwen ontwerpen met het oog op een grotere flexibiliteit en aanpasbaarheid zou de waarde ervan op langere termijn in stand kunnen houden, omdat wordt vermeden dat ze functioneel voorbijgestreefd raken. Omgekeerd is het ook denkbaar dat gebouwen bewust voor een korte levensduur worden ontworpen, waarbij ze op zo’n manier uit elkaar kunnen worden gehaald dat de elementen ervan in nieuwe gebouwen te verwerken zijn. Gebouwen die door hun ontwerp gemakkelijk opnieuw in te richten, te renoveren of te demonteren zijn, doen de vraag naar grondstoffen en de afvalproductie dalen. De beste manier om een gebouw te ontwerpen dat demonteerbaar en herbruikbaar is, bestaat erin om vanaf het begin de vraag te stellen wat er met het gebouw of zijn componenten moet gebeuren aan het einde van de levenscyclus.
Welke 3 tips zou u uw collega’s binnen de branche meegeven als zij zich willen verdiepen en/of ontwikkelen binnen de circulaire vastgoedmarkt?
- Systeembenadering & De-risking circulaire bouw
- Het is belangrijk om in te zetten op de ontwikkeling van indicatoren om circulariteit voor de gehele bouw- en vastgoedsector concreet en meetbaar te maken.
- Zorgen voor een “just transition” – Leave no one behind
Hoe ziet volgens u de toekomst van circulair bouwen eruit, over 5 jaar?
- Modulair bouwen als nieuwe norm
- Vermindering afhankelijkheid kritieke materialen
- Meer aandacht voor biodiversiteit en klimaatadaptatie
- Circulair Bouwen als norm in plaats van exceptie
