Interview met MICHEL HEIJDRA, Directeur-Generaal Klimaat & Energie Ministerie van Economische Zaken & Klimaat
Op donderdag 14 maart spreekt Michel Heijdra op de 9e editie van Energieopslag & Distributie. In aanloop naar het congres hebben we hem alvast gevraagd naar zijn visie op het energiesysteem van de toekomst en de rol van energieopslag daarbinnen. Lees mee!
“De potentiële verschillen tussen vraag en aanbod zullen groter zijn dan in het vroegere energiesysteem.”
Wat is uw visie op ons energiesysteem van de toekomst?
In het energiesysteem van de toekomst is elektriciteit de belangrijkste energiedrager, vervult waterstof een belangrijke systeemrol en vult decentrale duurzame warmtevoorziening een groot deel van de warmtevraag in. De energieproductie in een duurzaam energiesysteem komt vrijwel volledig uit variabele bronnen als wind en zon. De potentiële verschillen tussen vraag en aanbod zullen daardoor groter zijn dan in het vroegere energiesysteem dat vooral bestond uit regelbare elektriciteitscentrales op basis van kolen en gas en verwarming met aardgas. Dit vergroot het zogenaamde ‘flexibiliteitsvraagstuk’: om het energiesysteem in balans te houden is flexibiliteit nodig dat in verschillende vormen kan worden geboden: flexibele vraagsturing, (CO2-vrij) regelbaar vermogen, interconnectie (met andere landen), conversie en energieopslag.
Welke rol heeft energieopslag hierin?
Energieopslag is geen doel op zich, maar kan meerdere doelen dienen, waaronder het balanceren van vraag en aanbod, het bedienen van de warmtepiekvraag, het ondersteunen van elektriciteits-, gas- en warmtenetten, het verlichten van netcongestie en het bieden van strategische voorraden. Deze doelen zijn essentieel voor het functioneren van ons huidige energiesysteem, voor het mogelijk maken van de energietransitie en voor de ontwikkeling van het energiesysteem van de toekomst.
“Een belangrijke, maar ook onzekere, factor bij een succesvolle uitrol van energieopslag is de toekomstige vraag naar de verschillende vormen van energie.”
Wat beschouwt u als de grootste uitdaging voor Nederland op het gebied van energieopslag en -distributie?
In de Routekaart Energieopslag hebben wij een analyse gemaakt van de huidige staat van energieopslag in Nederland en een overzicht van de verwachte ontwikkelingen in de toekomst. Daarnaast hebben we acties gedefinieerd voor een succesvolle uitrol van energieopslag in Nederland. De Routekaart Energieopslag biedt cruciale inzichten voor beleidsontwikkeling. Een belangrijke, maar ook onzekere, factor hierbij is de toekomstige vraag naar de verschillende vormen van energie. Bijvoorbeeld de benodigde hoeveelheid elektriciteit benodigd voor de industrie of de toekomstige mix van energiebronnen voor verwarming van de gebouwde omgeving. Op basis van deze (voortschrijdende) inzichten kan ook een beter beeld ontstaan van de benodigde vormen en omvang van energieopslag.
Hoe ziet u de rol van de overheid in het faciliteren van integratie van nieuwe energieopslagtechnologieën, en welke stappen worden momenteel ondernomen om innovatie in dit veld te stimuleren en te ondersteunen?
De overheid stimuleert innovatie in nieuwe energieopslagtechnieken via verschillende subsidieregelingen. Twee voorbeelden zijn de DEI+ en MOOI. DEI+ is een subsidie voor ondernemers die een innovatieve techniek binnen hun bedrijf willen testen of demonstreren. MOOI is een subsidie voor partijen die gezamenlijk innovatieve oplossingen ontwikkelen die bijdragen aan de energie- en klimaatdoelen van Nederland. Innovatie is vooral nodig om de productiekosten van de energiedragers omlaag te brengen. Sommige technieken die nu nog in de pilot- of demonstratiefase verkeren, zullen een welkome aanvulling bieden op bestaande technieken in termen van vermogen en/of opslagduur. We onderzoeken of we een aantal technieken kunnen stimuleren, voor zover dit niet al gebeurt in de huidige innovatieregelingen – bijvoorbeeld via het Klimaatfonds. Voorbeelden hiervan zijn elektriciteitsopslag voor langere opslagduur zoals Compressed Air (CAES), Liquified Air (LAES) en flowbatterijen. Maar denk ook aan waterstofopslag in zoutcavernes en gasvelden of seizoensopslag van warmte.
“Sommige technieken die nu nog in de pilot- of demonstratiefase verkeren, zullen een welkome aanvulling bieden op bestaande technieken in termen van vermogen en/of opslagduur.”
Meedenken en werken aan het energiesysteem van de toekomst? Ga in gesprek met DG Michel Heijdra op 14 maart in de Stadsschouwburg Utrecht.